Ψ
Συμβουλευτική Ψυχολογία
Συχνές ερωτήσεις
01
Τι διαφορά έχει η ψυχολογία από την ψυχιατρική;
Η ψυχολογία ερευνά τη συμπεριφορά του ανθρώπου (φυσιολογική ή αποκλίνουσα) στους διάφορους τομείς δραστηριότητάς του, και τα αίτια που την προκαλούν. Στην πράξη, η εργασία του ψυχολόγου εντοπίζεται σε τρία επίπεδα:
α) Διάγνωση (αναγνώριση των ατομικών ιδιαιτεροτήτων που περιλαμβάνει τις συνθήκες που συντελούν στην εκδήλωση των ιδιαίτερων αυτών χαρακτηριστικών),
β) Συμβουλευτική - Πρόληψη,
γ) Θεραπεία (παρέμβαση στο άτομο ή στο περιβάλλον του).
Επιπλέον, ο ψυχολόγος χρησιμοποιεί ψυχομετρικά εργαλεία, δηλαδή μεθόδους και συστηματικές διαδικασίες, με τις οποίες μετρά και περιγράφει με τη βοήθεια μιας αριθμητικής κλίμακας την ανθρώπινη συμπεριφορά και τη διαφοροποίησή της από άτομο σε άτομο (π.χ. τεστ νοημοσύνης, ερωτηματολόγια προσωπικότητας, ερωτηματολόγια ενδιαφερόντων, τεστ ικανοτήτων, κ.α.).
Η ψυχιατρική είναι κλάδος της ιατρικής, που περιλαμβάνει την πρόληψη, διάγνωση και έρευνα ψυχικών διαταραχών. Χρησιμοποιεί ευρέως τη φαρμακοθεραπεία, αν και συχνά περιλαμβάνει μεθόδους κατεξοχήν ψυχολογικές.
Ψυχολόγοι και ψυχίατροι είναι συναφείς ειδικότητες και συχνά συνεργάζονται.
02
Τι διαφορά έχει η συμβουλευτική από την κλινική ψυχολογία ή από την ψυχοθεραπεία;
Η βασική διαφορά της συμβουλευτικής από την κλινική ψυχολογία, είναι ότι η πρώτη ασχολείται κυρίως με τα αποτελέσματα των ενεργειών των ανθρώπων στην καθημερινή τους ζωή, ενώ η δεύτερη ασχολείται περισσότερο με την ανάλυση του εσωτερικού κόσμου του ανθρώπου.
Μια άλλη διαφορά είναι ότι η συμβουλευτική ψυχολογία έχει στόχο να βοηθήσει τα άτομα να λειτουργήσουν πιο αποτελεσματικά, ενώ η κλινική ψυχολογία στοχεύει στην αναδόμηση του ανθρώπου και ενδιαφέρεται για τις αλλαγές στη δομή της προσωπικότητάς του.
Η ψυχοθεραπεία δεν αποτελεί ξεχωριστό κλάδο της ψυχολογίας (ούτε υφίσταται επάγγελμα «ψυχοθεραπευτής»), αλλά αναφέρεται σε μεθόδους παρέμβασης των ψυχολόγων με σκοπό την εξάλειψη των παραγόντων εκείνων που διαταράσσουν την ψυχολογική κατάσταση του ατόμου.
03
Τι διαφορά έχει ο ψυχολόγος από έναν καλό φίλο;
Ένας καλός φίλος θα ακούσει αυτό που μας απασχολεί και θα μας προτείνει κάποια λύση, πιθανόν πετυχημένη. Ωστόσο, είναι πιθανό να μας κρίνει ή να ερμηνεύσει τα γεγονότα με τέτοιο τρόπο, ώστε να συμμορφώνονται με τις αντιλήψεις του ή τις δικές μας. Αντίθετα, ο ψυχολόγος διαθέτει επιστημονική γνώση, είναι αντικειμενικός, βασίζεται σε ευρήματα ερευνών, και έχει εκπαιδευτεί προκειμένου να υποδείξει στο άτομο τις εναλλακτικές που του ταιριάζουν καλύτερα.
04
Ο ψυχολόγος θα μου πει τι να κάνω;
Ο ρόλος του ψυχολόγου δεν είναι να αποφασίσει αντί του συμβουλευόμενου, αλλά να ενεργοποιήσει τον ίδιο τον συμβουλευόμενο, ώστε να αποφασίσει αυτό που εκείνος θεωρεί κατάλληλο για τον εαυτό του. Έτσι, το άτομο εκπαιδεύεται στο να βρίσκει λύσεις, ώστε να μπορεί από ένα σημείο και μετά να λειτουργεί μόνο του, χωρίς τη βοήθεια του ψυχολόγου.
05
Αυτοί που επισκέπτονται ψυχολόγο έχουν πρόβλημα;
«Αυτοί» δεν αποτελούν ειδική κατηγορία του πληθυσμού! Ο οποιοσδήποτε άνθρωπος, σε οποιαδήποτε στιγμή της ζωής του μπορεί να χρειαστεί να επισκεφθεί κάποιον ψυχολόγο. Δεν κάνουμε λόγο για πρόβλημα, αλλά για προβληματισμό, για μια δυσκολία προσαρμογής του ατόμου στις τρέχουσες συνθήκες της ζωής του σε έναν ή παραπάνω τομείς.
06
Οι ψυχολόγοι έχουν προβλήματα;
Ο ψυχολόγος δεν είναι αυθεντία που έχει λύση για το κάθε πρόβλημα. Είναι και αυτός ένας άνθρωπος που στην καθημερινότητά του αντιμετωπίζει δυσκολίες. Μπορεί να είναι σε θέση να δίνει σαφέστερους ορισμούς σε αυτές τις δυσκολίες και να έχει ένα ευρύτερο πεδίο εναλλακτικών, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι στην προσωπική του ζωή λειτουργεί ως υπολογιστική μηχανή!
07
Γιατί δεν μπορώ να πάω μαζί με κάποιον φίλο ή συγγενή μου στον ψυχολόγο;
Διότι τίθεται θέμα απορρήτου. Ακόμη και αν ο φίλος/ συγγενής μας γνωρίζει «τα πάντα» για εμάς ή αντιμετωπίζει το ίδιο θέμα με εμάς, υπάρχει περίπτωση κατά τη συμβουλευτική διαδικασία να ανακύψουν ζητήματα τα οποία δεν έχουμε ποτέ εκμυστηρευτεί σε κάποιον ή που δεν θέλουμε να συζητήσουμε μαζί του/ της τη δεδομένη χρονική στιγμή.
08
Γιατί μετά την πρώτη επίσκεψη αισθάνομαι ένα κενό, σα να βγήκα ακριβώς όπως μπήκα;
Αυτή την αίσθηση έχουν πολλοί άνθρωποι μετά την πρώτη επίσκεψή τους στον ψυχολόγο. Αυτό συμβαίνει κυρίως γιατί περιμένουν «μαγικές λύσεις» άμεσα, ενώ στην ουσία αυτό που έχουν κάνει στην πρώτη επίσκεψη, είναι να εκθέσουν το αίτημά τους και να σκιαγραφήσουν το πλαίσιο γύρω από αυτό.